Historisch Archief Beltrum

Zoeken

Kleuterschool

Tot 1900 zijn ouders niet verplicht om hun kinderen naar school te sturen. In 1900 wordt door de Tweede Kamer de Leerplichtwet aangenomen en vanaf nu moeten alle 6-jarigen naar school. Voor veel kinderen op het platteland is de eerste gang naar school tevens de eerste kennismaking met het dorp, met vreemde mensen en een vreemde taal!

Dat het met deze kinderen wel even duurt voordat het lezen in de Nederlandse taal goed op gang kan komen, ziet Pastoor Hanse ook wel. Om die start-achterstand te verkleinen zouden de kinderen eerst naar een kleuterschool moeten gaan. Halverwege de jaren ’20 vraagt Pastoor Hanse de zusters van Boxmeer om hulp: zusters die de wijk kunnen doen, die zieken kunnen verzorgen en die een bewaarschool kunnen ‘runnen’. Zoals bekend arriveren de zusters in december 1926. De kleuters worden gehuisvest in een lokaal naast de naaischool. Bij het klooster dus. Ingang naast de kerk. Officieel start de kleuter-/ bewaarschool op 1 april 1927.

Kleuterschool

Niet voor niets heet de school: ‘bewaarschool’ Want behalve 6-jarigen zijn er ook veel 5-, 4- en zelfs wel 3-jarige kinderen in de klas. Deze ‘bewaarfunctie’ zal de kleuterschool nog tot ver in de jaren ’50 blijven vervullen. Al snel wordt Zuster Anna geassisteerd door een meisje dat van plan is later zelf in het kleuteronderwijs te gaan werken (er is immers nog geen speciale opleiding tot kleuterjuf ). Dit meisje krijgt de zorg over de allerkleinsten toebedeeld. Zij gaan wat vaker buiten spelen of in de grote brede gang kringspelletjes doen. Gelukkig wordt er al gauw naast de kleuterklas een nieuw lokaal gebouwd dat geheel als binnen zandbak wordt ingericht. Daar hebben de grote, maar vooral de kleine kleuters uren en dagen doorgebracht o.l.v. de hulpleidster. Het is wel erg gemakkelijk dat er een raam is in de verbindende muur, zodat Zuster Anna een oogje in het zeil kan houden, terwijl zij met de grote kleuters bezig is en de allerkleinsten aan het spelen zijn.
Ruim 20 jaar, tot 1947, leidt Zuster Anna met strakke hand de bewaarschool. Daarmee legt ze wel de basis voor de werkwijze die diverse zusters na haar, (Zuster Beatrix 1947-1949, Zuster Engelina 1949-1952, Zuster Johanna 1952-1960), in de loop der tijd zullen volgen.
In 1956, in de periode dat Zr. Johanna hoofd der school is, komt er een wet op het kleuteronderwijs. De bewaarschool wordt nu een echte kleuterschool. Ook komt er geld voor materialen en er is eindelijk geld voor twee gediplomeerde kleuteronderwijzeressen. De binnen zandbak wordt verkleind en gedeeltelijk verbouwd tot klaslokaal. In 1958 is er plaats voor een derde kleuterklas en die moet, omdat er geen andere plek is, gehuisvest worden op de deel bij de familie Tank aan de Meester Nelissenstraat.
Het grote probleem begin jaren ‘60 is en blijft de huisvesting. Pastoor Smit schrijft eens aan de inspectrice van het kleuteronderwijs:…’de kinderen zitten opgepropt in de klas en de varkens liggen ernaast…!’. In 1960, als de meisjes van de lagere school en de VGLO het nieuwe gebouw aan het Maria-plein betrekken, komt er achter café Dute een tweeklassig noodgebouw vrij. Hierin huisden tot die tijd VGLO-leerlingen. In dit gebouw nu komen een paar kleutergroepen, zodat er niet meer op de deel van Tank gespeeld en gewerkt hoeft te worden. Na een jarenlang gevecht krijgt Zuster Joseph Marie haar nieuwe school. Het gebouw wordt in september 1967 in gebruik genomen en op 30 oktober officieel geopend door oud-minister Cals. De school aan de Haarstraat krijgt de naam ‘ De Klimop’. In 1973 legt Zuster Joseph Marie haar taak als hoofd der school neer, maar ze blijft als leidster aan school verbonden.
Lot Mutter komt op 1 febr. 1972 naar Beltrum om Zuster Joseph Marie op te volgen. In de jaren dat Lot hoofd is, bereikt het kinderaantal een hoogtepunt. Op zeker moment zijn er zelfs 5 groepen en moet één klas in het speellokaal gehuisvest worden. In 1979 neemt Lot afscheid als hoofdleidster. Ze doet dat omdat het voor het eerst mogelijk is om parttime op school te werken. Alleen is het dan niet handig om hoofdleidster te blijven. Dus staat ze haar plekje af aan Yvonne Gebbink.
Juf Yvonne is aan school benoemd aan het begin van schooljaar 1976-1977. Zij vervangt aanvankelijk Zuster Joseph Marie, die dan met ziekteverlof gaat. Op 1 mei 1979 krijgt zij een vaste aanstelling en op 1 augustus van datzelfde jaar wordt zij dus hoofd van de kleuterschool. Ze moet beloven, dat zij loyaal zal meewerken aan het verplaatsen van de kleuters naar de beide lagere scholen. Want de drie scholen, de Ludgerschool, de Lebuïnusschool en de kleuterschool, zitten qua lokalen wel erg ruim in hun jasje. Zeer prettig en zeer luxe, maar gewoon te duur. Met een beetje schuiven is het onderwijs wel in 2 gebouwen onder te brengen. De kleuters zullen op den duur bij de lagere scholen intrekken. Het is bij het schoolbestuur bekend dat elke Kleuterleidster liever bij de Jenaplanschool wil blijven, omdat het ‘kleutersysteem’ daar beter op aansluit. Op dat moment zijn er weer 3 kleutergroepen o.l.v. Yvonne Gebbink , Ans ten Have en Anny Helmers. Lot Mutter werkt dan parttime. Ze vervangt Yvonne soms als die vrije uren heeft voor ‘hoofd’-taken en Lot begeleidt kinderen die extra hulp nodig hebben.
Van de 3 klassen kleuters die daar spelen en werken, moeten er 2 naar de Ludgerschool. Maar welke? De wet op het basisonderwijs dateert van zomer 1981. Aanvankelijk zou genoemde wet al in 1983 ingevoerd worden. Dat is later 1985 geworden, maar de kleuterleidsters weten, dat de verhuizing naar welke school dan ook, definitief is.
In oktober 1983 gaat Yvonne Gebbink met zwangerschapsverlof. Marijke van Hal zal haar gedurende die verlofperiode vervangen en als Yvonne in januari 1984 niet terugkeert, wordt Marijke van Hal het nieuwe schoolhoofd. Dat zal maar van zeer korte duur zijn, omdat zomer 1985 de basisschool zijn intrede doet. Zomer 1985 is Marijke van Hal schoolhoofd af. De kleuterschool bestaat niet meer. Vanaf nu moeten de ouders al voor hun kleuter kiezen naar welke basisschool het kind zal gaan.

Bron: Meeste informatie en teksten komt uit het boek ‘Van ganzenveer tot toetsenbord’.

The Rising Klunt